Natura e destino delle anime - Cicerone

Il finale del De re publica è il cosiddetto Somnium Scipionis: Scipione Emiliano racconta di avere sognato le sedi beate dei celesti, di dove l’avo Scipione Africano gli ha rivolto importanti ammonimenti circa la natura e il destino delle anime.

Cum pateat igitur aeternum id esse quod a se ipso moveatur¹, quis est, qui hanc naturam animis esse tributam neget? Inanimum est enim omne, quod pulsu agitatur externo; quod autem est animal, id motu cietur interiore et suo; nam haec est propria natura animi atque vis; quae si est una ex omnibus, quae sese moveat, neque nata certe est et aeterna est. Hanc tu exerce optimis in rebus! Sunt autem optimae curae de salute patriae, quibus agitatus et exercitatus animus velocius in hanc sedem et domum suam pervolabit; idque ocius faciet, si iam tum, cum erit inclusus in corpore, eminebit foras et ea, quae extra erunt, contemplans, quam maxime se a corpore abstrahet. Namque eorum animi, qui se corporis voluptatibus dediderunt earumque se quasi ministros praebuerunt inpulsuque libidinum voluptatibus oboedientium deorum et hominum iura violaverunt, corporibus elapsi circum terram ipsam volutantur nec hunc in locum nisi multis exagitati saeculis revertuntur.

Cicerone, De re publica 6. 9. 28-29

Riconosci: i congiuntivi caratterizzanti; il tipo del periodo ipotetico.

sei il visitatore numero