|
Discorso
di Critognato -
Cesare
Il
discorso di Critognato durante l’assedio di Alesia
è l’unico riportato in forma
diretta nel De bello Gallico: davvero una singolare
eccezione
da
parte di Cesare nei confronti dello spregiudicato capo
arverno,
che alla fine del suo discorso giungerà a proporre il cannibalismo come
estremo mezzo di resistenza.
At
ii qui Alesiae obsidebantur, praeterita die qua auxilia suorum
expectaverant, consumpto omni frumento, inscii quid in Haeduis gereretur,
concilio convocato, de exitu suarum fortunarum consultabant. Ac variis
dictis sententiis, quarum pars deditionem, pars, dum vires suppeterent,
eruptionem censebat, non praetereunda oratio Critognati videtur propter
eius singularem et nefariam crudelitatem. Hic summo in Arvernis ortus loco
et magnae habitus auctoritatis: "Nihil", inquit, "de eorum
sententia dicturus sum, qui turpissimam servitutem deditionis nomine
appellant, neque hos habendos ciuium loco neque ad concilium adhibendos
censeo. Cum his mihi res sit, qui eruptionem probant; quorum in consilio
omnium vestrum consensu pristinae residere virtutis memoria videtur. Animi
est ista mollitia, non virtus, paulisper inopiam ferre non posse. Qui se
ultro morti offerant, facilius reperiantur, quam qui dolorem patienter
ferant. Atque ego hanc sententiam probarem (tantum apud me dignitas
potest), si nullam praeterquam vitae nostrae iacturam fieri viderem: sed
in consilio capiendo omnem Galliam respiciamus, quam ad nostrum auxilium
concitavimus.
Cesare,
|
